Een lezeres uit Twente gebruikt in plaats van bamboestokjes snoeihout van haar vlinderstruik om planten op te binden: “Niet kapot te krijgen en ieder jaar nieuwe oogst”. Hoe eenvoudig kan het zijn om het gevaar in de tuin terug te brengen, hoewel – is een vlinderstruik oogvriendelijker dan bamboe?
Leren doe je het snelst van je eigen fouten. Ik ben nogal eigenwijs en toen ik jaren geleden voor het eerst met de reuzenberenklauw in aanraking kwam zonder nare gevolgen, dacht ik dat ik immuun was voor de verbrandingsverschijnselen waarvoor iedereen altijd waarschuwt. Maar door stom toeval had ik altijd met blote armen tussen de berenklauwen gewied bij regenachtig weer. Totdat ik hetzelfde deed op een zonnige dag. Ik belandde meteen in het ziekenhuis. De behandelende dermatoloog kraaide van plezier, maar in plaats van een rol verband greep hij zijn camera. “Even een plaatje voor mijn leerboek maken”, zei hij vergenoegd.
Het verschijnsel dat sommige planten, gecombineerd met ultraviolet licht, verbrandingsverschijnselen veroorzaken als ze in aanraking komen met onze huid heet fototoxiciteit. Het beruchtste voorbeeld is de berenklauw, maar er zijn meer planten uit de familie van de schermbloemen waarvoor je moet oppassen. Ook van fluitenkruid zijn fototoxische reacties bekend, net als van duizendblad. Moestuiniers lopen extra gevaar als hun naakte huid in aanraking komt met het blad van koriander, selderij of pastinaak.
De lijst van fototoxische planten is lang, en sommige planten geven een heviger reactie dan andere. Pas in ieder geval op voor wijnruit, dat leuke plantje met fijn verdeeld blauwgroen blad. En voor de vuurwerkplant, Dictamnus albus, een vaste plant die een vluchtige olie afscheid die je op warme en windstille zomeravonden tot ontbranding kunt brengen door er een lucifer bij af te strijken, met een knetterend mini vuurwerk tot gevolg. De zaaddozen van de vuurwerkplant ruiken naar citroen en ik heb ooit meegemaakt dat een vriendin haar neus verbrandde doordat zij wat onvoorzichtig aan een uitgebloeide vuurwerkplant snoof.
Ook in de kantoortuin ben je niet veilig. Veel planten uit de vijgenfamilie zijn fototoxisch. De gewone vijg tref je niet aan naast het kopieerapparaat, maar Ficus benjamina, ook een vijg, is sinds jaar en dag een kantoorfavoriet.
De tuin is een wereld van splinters, gescheurde nagels, brandblaren en allergieën, om het over vergiftigingen nog niet eens te hebben. Maar zoals vaak is de oplossing eenvoudig: draag handschoenen en lange mouwen. Hoewel ik moet bekennen dat ik zelf liever zonder handschoenen werk. Maar ik ben dan ook eigenwijs.