Lotus

Een jaar geleden kocht ik op Bingerden – een jaarlijks weerkerend kwekersfestival dat georganiseerd wordt op een buiten aan de Gelderse IJssel, een lotus. Volgens de verkoper was de plant winterhard. Laat ik nu nog nooit van een winterharde lotus hebben gehoord. Maar het idee was te aantrekkelijk om de plant te laten staan. Dus huiswaarts met een lotus in een emmer. Daar kon de plant natuurlijk niet in blijven staan. Op het internet eerst maar eens gekeken hoe een lotus graag behandeld wordt. Er ging een wereld voor me open. Tot dan toe had ik altijd gedacht dat een lotus in de Nijl groeit, en in Kashmir en India.

Lotus 5

Maar er blijken meerdere lotussen te bestaan: de roze bloeiende uit Azië en Afrika, Nelumbo nucifera, die bij ons niet winterhard is en een gele soort uit Noord Amerika, Nelumbo lutea, die het in Europa ook wel eens zou kunnen doen. De lotus in mijn emmer bloeit geel en zal dus wel een Amerikaan zijn.

Maar er blijkt een complete lotuscultuur te bestaan, met tientallen hybriden en zelfs mini lotussen die je in een theekopje kunt kweken. Waarom heb ik hier nooit iets van geweten? Toen ik een paar maanden geleden op de Oude Hortus in Amsterdam was, zag ik daar een rond lotusvijvertje dat er bij navraag altijd al geweest bleek te zijn. Daar liep ik vijftig jaar geleden nota bene iedere zaterdagochtend rond, in het kader van mijn nooit afgemaakte biologiestudie. Was ik blind in die tijd? Of had ik andere dingen aan mijn hoofd? Waarom heb ik de lotus al die tijd over het hoofd gezien zodat ik nu op de valreep een inhaalslag moet maken?

Goed, een lotus heeft ruimte nodig, zo weet ik intussen. Direct na aankoop heb ik de plant voorzichtig uit zijn emmer gevist en in een grote metselkuip geplant. In die kuip een derde water en twee derde modder. Maar waar moest die kuip staan? In de volle zon, zoveel had ik wel begrepen. Uiteindelijk koos ik voor een kruispunt van paadjes in het midden van de moestuin. Niet handig, maar wel een mooi punt – goed in het zicht.

Het resultaat overtrof mijn verwachtingen. Al na een week groeiden de fluweelzachte bladeren hoog boven het water uit. Na een regenbui hadden ze een zilveren druppel in het midden. En niet veel later verscheen de eerste bloem. En daarna nog een, en nog een. En de bloem van een lotus is met geen andere bloem te vergelijken, met haar merkwaardige vruchtbeginsel dat op een strooibus lijkt. De hele zomer heb ik van de plant genoten.

Toen werd het herfst. Het blad verdorde en deze lotus mag dan winterhard zijn, maar niet in een metselkuip. Die moest de schuur in. En een kuip vol modder is nauwelijks te tillen. Met de grootste moeite en met behulp van een steekwagentje kreeg ik de lotus naar binnen. Een paar keer heb ik die winter de modder wat vochtig gemaakt, maar ik keek er niet naar uit om de zaak weer naar buiten te sjouwen.

En langzaam groeide het idee om zelf een lotusvijvertje te maken. Ik bestelde een rond, voorgevormd vijvertje van anderhalve meter diep. Nu alleen nog een gat. Ik was van plant dat te graven, maar van Adriana, mijn vrouw, kreeg ik voor mijn verjaardag een uur loonwerker cadeau.

Die loonwerker kwam met een mini kraantje en had in een ommezien een gat van de gewenste diepte. Ik hoefde alleen maar het grootste deel van de uitgegraven grond weer terug te gooien en de omgeving van mijn vijver wat te egaliseren. De rand werkte ik af met oude putstenen. Daarna kon de lotus voorzichtig uit zijn metselkuip worden verlost.

Dat viel nog niet mee. De wortelstokken braken in meer dan tien stukken. Die heb ik voorzichtig in de modder geduwd.En na een paar weken verschenen de eerste bladeren boven het water, eerst alleen drijvend blad, maar later ook zwevend blad dat zo moot boven het wateroppervlak beweegt in de wind. En weer daarna de eerste bloemknoppen. Het is nu juli en in de loop van de maand zullen die opengaan. Intussen is mijn vijvertje een bron van leven geworden. Libellen zweven erboven en vogels komen er drinken. En al weken heb ik voorpret terwijl ik de bloemknoppen zie zwellen. Er is één ding dat ik niet begrijp: hoe heb ik al die jaren zonder lotus kunnen leven?